Dzieje złota w przemyśle biżuteryjnym – rys historyczny popularnego kruszcu

Historia złotej biżuterii sięga czasów starożytnych. Ten cenny kruszec wykorzystywany był bowiem do wykonywania ozdób dla najbogatszych lub wysoko postawionych obywateli Grecji, Rzymu i Egiptu. W kolejnych wiekach masowa produkcja biżuterii ze złota przeniosła się także w inne rejony świata, a noszenie złotych kolczyków, pierścionków czy łańcuszków stało się stosunkowo powszechne.

Historia złotej biżuterii – starożytność

Egipcjanie już w VI w. p.n.e. wytwarzali biżuterię ze złota, która zaskakiwała kunsztem i estetyką wykonania. Ozdoby nosili wyłącznie władcy i ich najbliższe otoczenie oraz wysoko sytuowani urzędnicy państwowi. Co ciekawe, po śmierci właściciela biżuterii kosztowne ozdoby bardzo często były umieszczane wraz z ciałem w grobowcu. Dzięki temu podczas prac wykopaliskowych prowadzonych w tym rejonie geograficznym archeologowie odnaleźli wiele złoconych bransolet na ręce i nogi, pozłacanych naszyjników oraz amuletów. Oczywiście również starożytni Grecy trudnili się produkcją złotej biżuterii. W tej części globu wytwarzano głównie pozłacane pierścionki, bransolety i naszyjniki, pokryte motywami roślinnymi i zwierzęcymi. Z kolei starożytni Rzymianie traktowali biżuterię nie tylko jako formę ozdoby, ale również jako przedmioty typowo użytkowe. Przykładowo złote zapinki stosowano do upinania szat. Ozdoby ze złota były ponadto wyznacznikiem statusu społecznego – do noszenia złotych pierścieni uprawnieni byli jedynie senatorowie rzymscy, a pozostali obywatele musieli zadowolić się biżuterią wykonywaną ze srebra lub żelaza.

Złota biżuteria w czasach nowożytnych

W średniowieczu złoto uznawane było za symbol luksusu, dlatego ozdoby wykonane z tego kruszca nosili monarchowie i członkowie ich rodzin. Korony królów i książąt również produkowane były właśnie ze złota. W wiekach średnich naszyjniki pozłacane nosili ponadto wysoko postawieni hierarchowie kościelni – kardynałowie i biskupi. Była to biżuteria z rozmaitymi motywami religijnymi, a w głównej mierze ozdobne krzyże. W dziejach złotej biżuterii przełomowa okazała się era renesansu, kiedy to dzięki zastosowaniu wzorników, rozpoczęto produkcję biżuterii na masową skalę. Popularne stało się przede wszystkim noszenie pozłacanych naszyjników z wizerunkiem bliskich w medalionie oraz dekoracyjnych broszek. Z powodu wysokiej ceny złota na zakup tego typu ozdób mogli sobie pozwolić tylko najbogatsi. Dopiero w epoce wiktoriańskiej złota biżuteria stała się tańsza i bardziej dostępna dla klasy średniej. Za sprawą wpływów dworskich zaczęła być też bardzo modna. Odkrycie dużych ilości żył złota w Stanach Zjednoczonych w XIX wieku spowodowało, że ozdoby wykonywane z tego metalu szlachetnego stały się powszechne. W XX wieku złoto dominowało wśród surowców wykorzystywanych do produkcji biżuterii (zwłaszcza w latach 40. i 50.). Dziś biżuteria ze złota dostępna jest w każdym punkcie zajmującym się dystrybucją bransoletek, naszyjników, obrączek czy pierścionków zaręczynowych. Na przestrzeni wieków ewoluowała zarówno funkcjonalność, jak i dostępność biżuterii ze złota. Niezmienny pozostał jednak fakt, iż jest to tworzywo trwałe, eleganckie i niepodane na uszkodzenia mechaniczne.